عبارت است از تجمع ماده­ خشک در واحد سطح زمین در واحد زمان که واحد آن بر حسب گرم بر متر مربع در روز بیان می شود . محاسبه­ی CGR طبق فرمول زیر می باشد: که درآن : W₂-W₁= تغییرات وزن خشک کل گیاه در فاصله­ی زمانی T₂-T₁ می باشد.
CGR= (W₂-W₁)÷(T₂-T₁)
۳-۵-۲-۳: سرعت رشد نسبی(RGR):
عبارت است از افزایش وزن خشک گیاه نسبت به وزن خشک اولیه در یک فاصله­ی زمانی معین که واحد
آن بر حسب گرم بر گرم در روز بیان می شود . که در آن : LnW₂- LnW₁= اختلاف لگاریتم طبیعی تغییرات وزن خشک کل گیاه در فاصله­ی زمانی T₂-T₁ می با شد.
RGR= { (LnW₂- LnW₁) ÷ (T₂-T₁) }
۳-۵-۲-۴: سرعت جذب خالص (NAR):
عبارت است از مقدار مواد خالص فتوسنتزی ساخته شده در واحد سطح برگ، در واحد زمان که واحد آن گرم برمتر مربع سطح برگ در روز می باشد. همچنین NAR شامل مقدار مواد معدنی جذب شده است، ولی از آنجایی که مواد معدنی کمتر از ۵ درصد وزن گیاه را تشکیل می دهد، این عدد بزرگ نخواهد بود. معادله­ مقادیر NAR بر این فرض استوار است که رابطه­ بین وزن گیاه وسطح برگ خطی است وبراساس فرمول زیر محاسبه می شود. که در آن : W₂-W₁= تغییرات وزن خشک کل گیاه در فاصله­ی زمانی T₂-T₁ می باشد و LnLA₂-LnLA₁= اختلاف لگاریتم طبیعی تغییرات سطح برگ در فاصله­ی زمانی مذکور و LA₂-LA₁= تغییرات سطح برگ در فاصله­ی زمانی مورد نظر می باشد.
NAR= {(W₂-W₁)÷ (T₂-T₁)}×{(LnLA₂-LnLA₁)÷(LA₂-LA₁)}
۳-۵-۲-۵: شاخص نسبت سطح برگ (LAR):
این شاخص عبارت است از نسبت سطح برگ یا سطح بافت های فتوسنتز کننده به وزن خشک کل گیاه یا وزن خشک کل بافت های تنفس کننده و واحد آن متر مربع بر گرم می باشد. در واقع شاخص نسبت سطح برگ میزان سرمایه گذاری گیاه را در برگ ها نشان می دهد به طوری که گیاه ابتدا سرمایه گذاری در برگ ها را افزایش و سپس کاهش می دهد. این شاخص از طریق فرمول زیر به دست می آید. که در آن به جای LA می توان LAI (شاخص سطح برگ) را قرار داد و TDW= وزن خشک کل گیاه می باشد.
LAR = LA÷ TDW
۳-۵-۲-۶: وزن خشک کل گیاه (TDW):
واحد این شاخص گرم بر متر مربع می باشد. که با گذشت زمان وزن خشک کل گیاه افزایش می یابد و در مراحل انتهایی رشد به حداکثر خود رسیده و در این حداکثر باقی می ماند و مجدداً سیر نزولی پیدا می نماید.
۳-۵-۳: درصد روغن:
محاسبه­ی درصد روغن دانه به روش سوکسیله انجام گرفت. بدین منظور از بذر هر کرت یک نمونه ی ۲۰ گرمی در پاکت های جداگانه به آزمایشگاه فرستاده شد. به این صورت که دانه ها پس از خشک شدن در اتوو، پودر شده و در کارتریج سلولزی قرار گرفتند و در محفظه­ی بالائی دستگاه مستقر شدند. حلال دی اتیل اتر در محفظه­ی پائینی وارد و گرم کننده ی دستگاه روشن گردید. با گرم شدن محفظه­­ی پائینی، بخار حلال داغ به محتویات پودر دانه ها رسید و مایع ایجاد شده چربی را در خود حل و از طریق مجرای مخصوص خارج و جداگانه جمع آوری شد. سپس حلال اولیه تبخیر و چربی به جا مانده توزین گردید (Dingler’s, 1879).
۳-۵-۴: عملکرد روغن:
بدین منظور بر اساس حاصل ضرب درصد روغن دانه در میزان عملکرد دانه در هکتار محاسبه گردید.
۳-۵-۵: سنجش اسیدهای چرب:
بدین منظور از بذر تهیه شده ی هر کرت یک نمونه ی ۲۰ گرمی در پاکت های جداگانه به آزمایشگاه فرستاده شد. برای اندازه گیری سنجش اسید های چرب، ابتدا لیپیدهای تام از پودر دانه ها به روش انحلال کلروفرمی استخراج شد. بدین منظور پودر دانه با کلروفرم مخلوط و بمدت ۳۰ دقیقه باقی ماند. سپس در ۱۰۰۰ دور و در ۴ درجه سانتی گراد سانتریفوژ شد. محلول روئی برداشت و رسوب دوباره با کلروفرم استخراج گردید. روغن استخراجی که حاوی اسیدهای چرب بود. توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی با ستون کاپیلاری به ابعاد ۳۰ متر طول با قطر داخلی ۵/۰ میلی متر، اسید های چرب جدا سازی و بر اساس پیک استخراجی که نمونه های استاندارد اسید های چرب داشتند، شناسائی و اندازه گیری شدند (Primomo, 2002).
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۵-۶: صفات فیزیولوژیک:
۳-۵-۶-۱: ناپایداری غشاء سیتوپلاسمی:
به منظور تعیین میزان ناپایداری غشاء سیتوپلاسمی، ابتدا از هر کرت تعداد ۵ برگ جوان از قسمت های میانی ۵ گیاه گلرنگ، به صورت تصادفی و در هنگام ظهر انتخاب شد و در ظروف در بسته برای جلوگیری از تبخیر آب برگ ها قرار داده شد و به آزمایشگاه منتقل گردید، سپس محلول مانیتول با پتانسیل اسمزی ۲- بار تهیه شد و به تعداد تمامی کرت ها لوله­ی آزمایش شماره گذاری شد. در هر لوله ی آزمایش ۵ دیسک به قطر یک سانتی متر از برگ گیاهان همان کرت قرار داده شد و به مقدار ۱۰ سی سی از محلول مانیتول در لوله ی آزمایش ریخته شد. پس از گذشت ۲۴ ساعت با بهره گرفتن از دستگاه EC متر هدایت الکتریکی محلول درون هر لوله­ی آزمایش قرائت گردید (Blum and Ebercon, 1980).
۳-۵-۶-۲: اندازه گیری محتوی رطوبت نسبی (RWC)^[1]:
بدین منظور از هر کرت تعداد ۵ برگ جوان از قسمت های میانی ۵ گیاه گلرنگ به صورت تصادفی و در هنگام ظهر انتخاب گردید و در ظروف در بسته به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از انتقال به آزمایشگاه سطوح آن تمییز گردید و سپس توزین شد. عدد قرائت شده به عنوان وزن تر گیاه ثبت شد. برگ ها به مدت ۲۴ ساعت در ظرف محتوی آب مقطر قرار گرفتند و دوباره پس از خشک کردن آب سطحی آن ها، توزین شدند که این عدد نیز به عنوان وزن اشباع برگ ها قرائت شد. به منظور تعیین وزن خشک برگ ها به مدت ۴۸ ساعت در دمای ۷۵ درجه ی سانتی گراد در آون قرار داده شدند. با بهره گرفتن از اعداد به دست آمده محتوی نسبی آب برگ از رابطه زیر محاسبه شد (Siddiqi and Ashraf, 2008).
۱۰۰ × (وزن خشک برگ - وزن برگ اشباع از آب) / (وزن خشک برگ – وزن تر برگ تازه)= محتوای رطوبت نسبی
۳-۵-۶-۳: درصد آب برگ:
بدین منظور از هر کرت تعداد ۵ برگ جوان از قسمت های میانی ۵ گیاه گلرنگ به صورت تصادفی و در هنگام ظهر انتخاب گردید و در ظروف در بسته به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از انتقال به آزمایشگاه سطوح آن تمییز گردید و سپس توزین شد. عدد قرائت شده به عنوان وزن تر گیاه ثبت شد. به منظور تعیین وزن خشک برگ ها به مدت ۴۸ ساعت در دمای ۷۵ درجه ی سانتی گراد در آون قرار داده شدند. با بهره گرفتن از اعداد به دست آمده درصد آب برگ از رابطه­ زیر محاسبه شد.
۱۰۰× وزن تر برگ تازه / (وزن خشک برگ – وزن تر برگ تازه)= درصد آب برگ
۳-۵-۶-۴: آب نهایی برگ (LIW)^[2]:
بدین منظور از هر کرت تعداد ۵ برگ جوان از قسمت های میانی ۵ گیاه گلرنگ به صورت تصادفی و در هنگام ظهر انتخاب گردید و در ظروف در بسته به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از انتقال به آزمایشگاه سطوح آن تمییز گردید و سپس توزین شد. عدد قرائت شده به عنوان وزن تر گیاه ثبت شد. با بهره گرفتن از اعداد به دست آمده درصد آب برگ از رابطه­ زیر محاسبه شد.
۱۰۰× وزن تر برگ تازه / (وزن برگ، ۳ ساعت بعد از جدا شدن از گیاه – وزن تر برگ تازه)= درصد آب نهایی برگ
۳-۵-۶-۵: محتوای آب اولیه (IWC)^[3]:
بدین منظور از هر کرت تعداد ۵ برگ جوان از قسمت های میانی ۵ گیاه گلرنگ به صورت تصادفی و در هنگام ظهر انتخاب گردید و در ظروف در بسته به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از انتقال به آزمایشگاه سطوح آن تمییز گردید و سپس توزین شد. عدد قرائت شده به عنوان وزن تر گیاه ثبت شد. به منظور تعیین وزن خشک برگ ها به مدت ۴۸ ساعت در دمای ۷۵ درجه ی سانتی گراد در آون قرار داده شدند. با بهره گرفتن از اعداد به دست آمده درصد آب برگ از رابطه­ زیر محاسبه شد (Clark and McCaig, 1982).
وزن خشک برگ / (وزن خشک برگ – وزن تر برگ تازه)= محتوای آب اولیه
۳-۵-۶-۶: کمبود آب اشباع (WSD)^[4]:
بدین منظور از هر کرت تعداد ۵ برگ جوان از قسمت های میانی ۵ گیاه گلرنگ به صورت تصادفی و در هنگام ظهر انتخاب گردید و در ظروف در بسته به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از انتقال به آزمایشگاه سطوح آن تمییز گردید و سپس توزین شد. عدد قرائت شده به عنوان وزن تر گیاه ثبت شد. برگ ها به مدت ۲۴ ساعت در ظرف محتوی آب مقطر قرار گرفتند و دوباره پس از خشک کردن آب سطحی، توزین شدند که این عدد نیز به عنوان وزن اشباع برگ ها قرائت شد. به منظور تعیین وزن خشک برگ ها به مدت ۴۸ ساعت در دمای ۷۵ درجه ی سانتی گراد در آون قرار داده شدند. با بهره گرفتن از اعداد به دست آمده کمبود آب اشباع از رابطه زیر محاسبه شد.
۱۰۰ × (وزن خشک برگ - وزن برگ اشباع از آب) / (وزن برگ تازه – وزن برگ اشباع از آب)= کمبود آب اشباع
۳-۵-۶-۷: سرعت از دست دادن آب (RWL)^[5]:
بدین منظور از هر کرت تعداد ۵ برگ جوان از قسمت های میانی ۵ گیاه گلرنگ به صورت تصادفی و در هنگام
ظهر انتخاب گردید و در ظروف در بسته به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از انتقال به آزمایشگاه سطوح آن تمییز گردید و سپس توزین شد. عدد قرائت شده به عنوان وزن تر گیاه ثبت شد. با بهره گرفتن از اعداد به دست آمده سرعت از دست دادن آب از رابطه­ زیر محاسبه شد (Clark and McCaig, 1982).
(w₀ - w₂) + (w₂ - w₄) + (w₄ - w₆) / 3 × w_d × (t₂ - t₁) = سرعت از دست دادن آب
w₀ = وزن برگ تازه، w₂= وزن برگ بعد از ۲ ساعت پس از قطع نمودن از گیاه، w₄= وزن برگ بعد از ۴ ساعت پس از قطع نمودن از گیاه، w₆ = وزن برگ بعد از ۶ ساعت پس از قطع نمودن از گیاه، w_d= وزن خشک برگ، (t₂ - t₁)= فاصله زمانی بین دو اندازه گیری وزن برگ، که در این آزمایش ۲ ساعت بوده است.
۳-۶: تجزیه و تحلیل داده ها:
پس از تجزیه­ی داده ‌ها توسط نرم افزارهای MSTAT-C و SAS 9.0، میانگین ها با آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد مقایسه شدند و کلیه­ ضرایب همبستگی بین صفات نیز توسط نرم افزار SPSS محاسبه گردید. همچنین از نرم افزار EXCEL برای رسم نمودارها استفاده شد.