تعهد هنجاری
شکل ۲-۱- مدل مفهومی و متغیرهای تحقیق
هدف از پژوهش حاضر بررسی روابط بین هوش معنوی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان بانک ملی استان مازندران می‌باشد. در این پژوهش سعی شده است تا تأثیر دو متغیر هوش معنوی و رضایت شغلی بر یکدیگر و نیز بر تعهد سازمانی شناسایی شود. شایان ذکر است که شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تعهد سازمانی به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که با تقویت آن‌ عوامل، از کارکنان شهروندان متعهدی بسازند که نتایج مطلوبی را برای سازمان به‌دنبال خواهد داشت.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۷- جمع‌بندی و خلاصه فصل دوم
در این فصل، در ابتدا به هوش معنوی پرداخته شد و ضمن توضیح در مورد هوش و چارچوب نظری هوش معنوی، تعاریف و ابعاد آن نیز شرح داده شد. در ادامه، رضایت شغلی، مفهوم و مولفه‌های آن شرح داده شد و پس از آن به تعهد سازمانی، مفاهیم تعهد سازمانی و ابعاد آن پرداختیم. در انتها، به مروری بر پژوهش‌های صورت گرفته در این حوزه پرداخته شد و با ارائه مدلی مفهومی، روابط بین متغیرهای تحقیق نشان داده شد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
امروزه پژوهش علمی تاثیر چشمگیری بر رشد و گسترش علوم و دانش بشری گذاشته است. هر چند که حصول توافق میان دانشمندان و پژوهشگران درباره تعریف پژوهش علمی چندان ساده نیست، اما یک تعریف قابل قبول در مورد آن چنین است: “پژوهش علمی عبارت است از مطالعه نظام دار، کنترل شده، تجربی و انتقادی یک یا چند قضیه فرضی در مورد روابط احتمالی میان پدیده های طبیعی” [۲۲].
هر تحقیق و پژوهشی با یک مسئله آغاز می‌شود. مسئله تحقیق موجب ایجاد سوالاتی در ذهن محقق گردیده و به ارائه‌ فرضیه منجر می‌شود. بنابراین، وظیفه اصلی و اساسی هر محقق، بررسی و پژوهش جهت تأیید یا رد فرضیات می‌باشد. جهت پاسخگویی به سوالات تحقیق و نتیجه‌گیری در خصوص فرضیات، داده‌های جمع‌ آوری شده، ورودی اساسی و پایه تحقیق می‌باشد و درنهایت محقق بایستی با توجه به داده‌های گردآوری شده، در خصوص تأیید و رد فرضیات و پاسخگویی به سوالات تحقیق اقدام نماید. با این وجود داده‌ها، اطلاعات خام و غیر قابل اتکایی می‌باشند که جهت تبدیل شدن به اطلاعات قابل استفاده بایستی تحلیل شوند تا با تبدیل داده‌ها به اطلاعات بتوان اقدام به تصمیم‌گیری نمود. در این پژوهش به دنبال بررسی روابط میان هوش معنوی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی می‌باشیم. بدین منظور پس از مرور ادبیات هوش معنوی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی، شاخص‌های مرتبط با هر یک از آن‌ ها از ادبیات موضوعی استخراج گردید. از پرسش‌نامه‌ای که براساس شاخص‌های فوق تدوین شده بود، داده‌های کمی جمع آوری شدند و مبنای تجزیه و تحلیل داده قرار گرفتند. در این فصل به بیان روش پژوهش، جامعه آماری و روش نمونه گیری، ابزار گردآوری داده، روایی و پایایی این ابزار و همچنین روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته می‌شود.
۳-۲- روش پژوهش
روش‌شناسی مطالعه منظم و منطقی اصولی است که کاوش علمی را راهبردی می‌کند. از این دیدگاه، روش‌شناسی به عنوان شاخه‌ای از منطق و یا حتی فلسفه است. دیدگاه دیگر روش‌شناسی را شاخه‌ای از علم می‌داند. در مقابل تالکوت پارسونز معتقد است: “روش‌شناسی در اصل با روش‌های پژوهش تجربی نظیر آمارشناسی، مطالعه موردی، مصاحبه و غیره سروکار ندارد، بلکه ملاحظه زمینه‌های کلی برای اعتبار کار عملی است. پس روش‌شناسی نه دقیقا یک رشته فلسفی و نه دقیقا رشته‌ای علمی است” [۱۰]. اندیشمندان مختلف بر اساس معیار‌های گوناگون از قبیل هدف، زمان، ژرفایی، وسعت، کاربرد و میزان کنترل پژوهشگر تقسیم‌بندی‌هایی انجام داده و انواعی از پژوهش‌ها را در آثار خود ارائه داده‌اند[۱۴].
بطور کلی روش‌های تحقیق در علوم رفتاری را می‌توان با توجه به دو ملاک تقسیم کرد: الف– هدف تحقیق
ب- نحوه‌ی گردآوری داده‌ها. از نظر هدف پژوهش، پژوهش­ها به سه نوع بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای طبقه‎بندی می­شوند. در این میان هدف پژوهش‎های کاربردی توسعه‌ی دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر پژوهش‎های کاربردی به سمت کاربرد عملی دانش هدایت می‌شوند[۱۱].
از نظر نحوه‌ی گردآوری داده ­ها، پژوهش‎های علمی را می‌توان به دسته‌ه ای زیر تقسیم کرد:

1. 1. پژوهش توصیفی(غیر آزمایشی)

1. 1. پژوهش آزمایشی

پژوهش توصیفی شامل مجموعه روش‌هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است. اجرای پژوهش توصیفی می‌تواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا کمک رساندن به فرایند تصمیم‌گیری باشد. پژوهش‌های توصیفی را می‌توان به پنج دسته تقسیم کرد: پژوهش پیمایشی^[۱۳]، پژوهش همبستگی^[۱۴]، اقدام پژوهشی^[۱۵]، بررسی موردی^[۱۶]، و پژوهش پس­رویدادی^[۱۷] [۱۲].
هدف پژوهش همبستگی عبارت است از درک الگوهای پیچیده‌ی رفتاری از طریق مطالعه‌ی همبستگی بین این الگوها و متغیرهایی که فرض می‌شود بین آن­ها رابطه وجود دارد. این روش علی‌الخصوص در شرایطی مفید است که هدف آن کشف رابطه‌ی متغیرهایی باشد که در مورد آنها پژوهش‎هایی انجام نشده است[۷].
پژوهش‎های همبستگی برحسب هدف به سه دسته تقسیم می‌شود:
مطالعه‌ی همبستگی دو متغیری
تحلیل رگرسیون^[۱۸]
تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس
در مطالعات همبستگی دو متغیری، هدف بررسی رابطه‌ی دو به دو متغیرهای موجود در پژوهش است. در تحلیل رگرسیون هدف پیش‌بینی تغییرات یک یا چند متغیر وابسته(ملاک) با توجه به تغییرات متغیرهای مستقل(پیش‌بین) است. مدل­های عمومی خطی^[۱۹] که در پژوهش حاضر از آنها برای آزمون فرضیه ­ها استفاده شده است، نوعی تحلیل رگرسیون از نوع تحلیل واریانس می­باشند. در بعضی از بررسی­ها نیز از مجموعه همبستگی‌های دو متغیری متغیرهای مورد بررسی در جدولی به نام ماتریس همبستگی یا کوواریانس استفاده می‌شود. از جمله پژوهش‎هایی که در آنها ماتریس همبستگی یا کوواریانس تحلیل می‌شود، تحلیل عاملی است[۱۲]، که در این پژوهش مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
بنابراین پژوهش حاضر، از آنجایی که هدفش تعیین روابط تجربی در زمینه‌ی روابط متقابل میان هوش معنوی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی است از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه‌ی گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع همبستگی می­باشد. در ضمن با توجه به اینکه از روش «مدل معادلات ساختاری^[۲۰]» برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش و آزمون فرضیه ­ها استفاده خواهد شد، در میان پژوهش‎های همبستگی از نوع «تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس» می­باشد.
۳-۳- جامعه آماری و روش نمونه‌گیری
نمونه عبارت است از مجموعه‌ای از نشانه‌ها که از یک قسمت، یک گروه یا جامعه‌ای بزرگتر انتخاب می‌شود، بطوریکه این مجموعه معرف کیفیات و ویژگی‌های آن قسمت، گروه یا جامعه بزرگتر است[۴].
جامعه عبارت است از همه اعضای واقعی یا فرضی که علاقه مند هستیم یافته‌های پژوهش را به آن‌ ها تعمیم دهیم[۶] یا به عبارت دیگر جامعه عبارت است از گروهی از افراد، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند[۷]. جامعه آماری همان جامعه اصلی است که از آن نمونه یا نما یا معرف بدست می‌آید[۹].
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان بانک ملی استان مازندران می‌باشد. این بانک در استان مازندران دارای ۱۸۳۴ کارمند شامل ۱۷۲۸ نفر مرد و ۱۰۶ نفر زن می‌باشد. لذا، با توجه به جامعه آماری و نیز جدول کرجسی و مورگان(۱۹۷۰)، تعداد حداقل برای انجام این تحقیق ۳۲۰ نفر از کارکنان این بانک تعیین شد. با توجه به این اصل که در انجام هر پژوهشی عده‌ای از کارکنان به دلایل گوناگون از پاسخ به پرسش‌نامه سر باز می‌زنند یا آن‌را به درستی پر نمی‌کنند تعداد ۵۵۰ پرسش‌نامه بین کارکنان توزیع شد. نهایتا با کنار گذاشتن تعدادی از پرسش‌نامه‌های غیر قابل استفاده، تعداد ۳۲۳ پرسش‌نامه مناسب تشخیص داده شد.
۳-۴- روش گردآوری داده‌ها
در فرایند پژوهش، یکی از مهمترین بخش‌ها را گردآوری داده‌ها و شیوه‌های آن تشکیل می‌دهد. ابزار گوناگونی برای گردآوری داده‌ها وجود دارد و هر پژوهشگر بنا به نوع پژوهش و ضرورت، یکی از روش‌های کلی گردآوری داده‌ها شامل: مرور بر پژوهش‌ها، پرسش‌نامه‌ها، مصاحبه‌ها و یا مشاهدات را انتخاب می‌کند[۱۴]. اطلاعات مورد نیاز در پژوهش حاضر با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانه‌ای شامل کتب، مجلات و مقالات، گزارشات تحقیقی، مدارک و اسناد موجود و همچنین از پرسش‌نامه به‌دست آمده است. برای گردآوری داده‌ها و اندازه گیری متغیرها از پرسش‌نامه‌های استاندارد استفاده شده است. برای سنجش هوش معنوی از پرسش‌نامه وولمن[۱۱۲]، رضایت شغلی از پرسش‌نامه استمپس و پدیمونت[۱۰۱] و تعهد سازمانی از پرسش‌نامه آلن و می‌یر[۲۷] استفاده شده است. شایان ذکر است که در پرسش‌نامه از طیف پنج گزینه‌ای لیکرت استفاده شده است؛ از ۱ کاملا مخالفم تا ۵ کاملا موافقم.
۳-۵- روایی و پایایی پرسش‌نامه
روایی و پایایی ویژگی‏هایی هستند که هر ابزار سنجشی از جمله پرسش‌نامه باید دارا باشد. مقصود از روایی این است که آیا ابزار اندازه‌گیری مورد نظر می‌تواند ویژگی و خصوصیتی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه‌گیری کند یا خیر؟ به عبارت دیگر مفهوم روایی به این سوال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه حد خصیصه‌ی مورد نظر را می‌سنجد. منظور از پایایی یا اعتبار وسیله اندازه‎گیری آن است که اگر سنجش تحت شرایط مشابه مجددا تکرار شود، نتایج حاصل تا چه حد مشابه و قابل اعتماد است.
۳-۵-۱- پایایی پرسش‌نامه
ابزار سنجشی معتبر است که دارای ویژگی سازگاری و باز‎پدیدآوری باشد. یعنی بتوان آن را در موارد متعدد بکار برد و در همه موارد نتیجه یکسانی تولید نمود. برای محاسبه‌ی پایایی شیوه‏های مختلفی به‎کار می‎رود از آن جمله می‏توان به اجرای دوباره(روش بازآزمایی)، روش موازی(همتا سازی)، روش تنصیف(دونیمه کردن)، روش کورد ریچاردسون و ضریب آلفای کرونباخ اشاره کرد. روش آلفای کرونباخ برای محاسبه‌ی ‌هماهنگی درونی ابزار اندازه‏گیری از جمله پرسش‌نامه‌ها یا آزمون‌هایی که خصیصه‏های مختلف را اندازه‏گیری می‏کنند، به‎کار می‏رود. در اینگونه ابزار پاسخ هر سوال می‏تواند مقادیر عددی مختلف را اختیار کند. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره‌های هر زیر مجموعه‌ی سوال‌های پرسش‌نامه و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را به دست آورد.

که در آن:
تعداد زیر مجموعه سوال‌های پرسش‌نامه یا آزمون.
واریانس زیر آزمون  ام.
واریانس کل آزمون.
به منظور اندازه‌گیری قابلیت اعتماد، از روش آلفای کرونباخ یک نمونه‌ی اولیه شامل ۳۰ پرسش‌نامه پیش آزمون گردید و سپس با بهره گرفتن از داده‌های به دست آمده از این پرسش‌نامه‌ها و به کمک نرم‌افزار آماری SPSS میزان ضریب اعتماد با روش آلفای کرونباخ برای این ابزار محاسبه شد. جدول شماره ۳-۱ آلفای کرونباخ هر یک از عامل‏ها و کلیه‌ی سوالات پرسش‌نامه را نشان می‌دهد.
جدول ۳-۱- ضریب آلفای کرونباخ پرسش‌نامه